همایش مدرسه تعاونی اقتصاد مشارکتی
همایش یک روزۀ «مدرسه تعاونی، اقتصاد مشارکتی» ۲۴ آذر ماه ۱۳۹۵ برگزار شد. در این همایش جمع قابلتوجهی از مسئولان وزارتخانههای آموزشوپرورش و کار، تعاون و رفاه اجتماعی، آموزگاران، فعالان صنفی حوزۀ آموزش، جامعهشناسان و اقتصادانان حضور داشتند و به بحث و تبادل نظر دربارۀ ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مدرسه تعاونی، اهمیت گسترش این نوع مدارس و موانع قانونی و ساختاری پیشروی آن پرداختند.
همایش با سخنرانیهای معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاون وزیر و رئیس سازمان مدارس غیردولتی و توسعه و مشارکتهای مردمی وزارت آموزشوپرورش، دبیرکل همایش «مدرسه تعاونی، اقتصاد مشارکتی» و مدیرعامل تعاونی آموزشی راه رشد، آغاز شد. معاون وزیر تعاون از تفاهمنامهای گفت که با وزارت آموزشوپرورش امضا شده است و اینکه وزارت تعاون به عنوان نهاد متولی حوزۀ تعاون خود را مکلف میداند گام های جدی در راستای گسترش روحیه کار گروهی بردارد و با توجه به اینکه مدرسه تعاونی میتواند روح مشارکت و همکاری را میان نوجوانان ایجاد کند و دانشآموزان در این مدارس میآموزند با کار جمعی پایۀ اقتصاد تعاونی را تمرین کنند، در نظر دارد بخشهایی در کتابهای درسی به این مهم اختصاص دهد. معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل تعاونیهای دانشآموزی و آموزشگاهی در مدارس و تشکیل هنرستانهای تعاونی با ادارۀ هنرجویان را از جمله رویکردهای قابلاجرا با وزارت آموزشوپرورش، در تفاهمنامۀ مشترک، عنوان کرد. وی هدف وزارت آموزشوپرورش را ایجاد روحیه کار جمعی عنوان و تصریح کرد: «آموزشها باید بهگونهای پیش برود که روح جمعی را در میان دانشآموزان ایجاد کند».
سخنران بعدی مراسم افتتاحیه مرضیه گرد، معاون وزیر و رئیس سازمان مدارس غیردولتی و توسعه و مشارکت مردمی وزارت آموزشوپرورش بود. او گفت: «یکی از ایدههای ما برای بهکارگرفتن مشارکت معلمان توسعۀ تعاونیها است و معتقدیم معلمان بهویژه بازنشستگان و دبیران از پتانسیل بالایی برخوردارند و باید از تجارب و توانمندیهای آنها استفاده کرد. خوشبختانه با معاونت تعاون وزارت کار و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی وارد مذاکره شدیم و در زمینۀ فرهنگسازی امر تعاون در کتابهای درسی از طریق وزارت آموزشوپرورش و حوزۀ پرورشی اقدامات خوبی انجام شد». معاون وزیر آموزشوپرورش در ادامه از پیشبینی امتیازات ویژه برای معلمانی که مدرسه تعاونی تشکیل دهند خبر داد و گفت: «در حوزۀ سازمان مدارس غیردولتی برای معلمانی که به شکل تعاونی تشکیل مدرسه بدهند و مدرسه غیردولتی تأسیس کنند یا در این مدارس فعالیت کنند امتیازاتی قائل شدهایم». رئیس سازمان مدارس غیردولتی در پایان خاطرنشان کرد: «مدیریت مدارس به شکل تعاونی معلمان برای ما حائز اهمیت است که در سند تحول بنیادین بحثی با عنوان هیئتامنایی داریم که بر اساس آن هزینهای از اولیا نباید گرفته شود، مگر برای فعالیتهای مازاد و فوقبرنامه و چنانچه تعاونیهای مدارس شکل بگیرند میتواند از این قوانین پیروی کنند».
سخنران بعدی دبیرکل همایش «مدرسه تعاونی، اقتصاد مشارکتی» و مدیرعامل تعاونی آموزشی راه رشد، آناهیتا اصلاحپذیر بود. او با اشاره بهضرورت ارائۀ تعریفی جدید از بخش خصوصی و تعاون، گفت: «آموزش و تعاونی میتوانند متحدان خوبی برای یکدیگر باشند. اقتصاد معمول و جاری در کشور ارزشمند است اما برای ادارۀ مدرسه نوع دیگری از اقتصاد نیاز است که بیشتر از گذشته به ارزشها اهمیت دهد. زمان آن فرا رسیده است که از این بخش اعادۀ حیثیت کنیم. متأسفانه بخش خصوصی در این بخش خود را با عبارات سلبی مانند غیرانتفاعی و غیردولتی تعریف کرده است و ما با برگزاری این همایش سعی داریم تعریف تازهای از خود داشته باشیم و خود را با آنچه هستیم معرفی کنیم نه آنچه نیستیم».
موضوع نخستین پنل همایش «بحث و هماندیشی در خصوص زمینههای قانونی ایجاد مدارس تعاونی» بود که پس از ارائۀ مقالهای با عنوان مدرسه تعاونی: امکانها و محدودیتهای قانونی توسط هیمن حاجی میرزایی، حسین طالبزاده، مدیر کل وقت آموزشوپرورش منطقه ۲ تهران، علیرضا ناطقی، مدیرکل دفتر تعاونیهای خدماتی وزارت تعاون، حمدالله رستمی، مدیرکل دفتر مطالعات و رفاه اجتماعی وزارت تعاون، رسول جماعتی، سرپرست اداره کل مدارس غیر دولتی کشور، و سید مصطفی آذرکیش، مدیرکل دفتر کار و دانش وزارت آموزشوپرورش، مباحث خود را ارائه کردند.
در پنل دوم با موضوع «اشتغال، نیروی کار و ظرفیتهای ساختار تعاونی»، پس از ارائۀ مقاله توسط سمیرامیس شاهاسماعیلی با عنوان بررسی سازوکارهای قدرتیابی زنان از طریق تعاونی، شهلا کاظمیپور، جمعیتشناس و عضو هیئتعلمی دانشگاه تهران، مهناز احمدی دستجردی، مدیرکل امور زنان و خانواده آموزشوپرورش، و وحیده نگین، مشاور وزیر تعاون در امور بانوان و رئیس موسسه آموزش علمی و کاربردی بهزیستی و تأمین اجتماعی سخنانی ایراد کردند.
علی دینی ترکمانی، اقتصاددان، محمد مالجو، اقتصاددان و شاهو رحمانی سخنرانان پنل سوم تحت عنوان «اقتصاد مشارکتی و مدرسه» بودند که در خصوص اقتصاد آموزش در ایران، اصل ۳۰ قانون اساسی و وظیفۀ دولت در قبال آموزش و موارد دیگر به گفتوگو پرداختند. در این پنل مقاله تبارشناسی اقتصاد آموزش در ایران توسط محمد بحیرایی ارائه شد.
در پنل چهارم همایش با عنوان «قدرتیابی و ارتقاء ظرفیتهای جامعۀ مدنی از طریق تعاونیها»، آذر تشکر- جامعهشناس- کاوه فرهادی- استاد دانشگاه- و حمید جاودانی-استاد دانشگاه- به بیان دیدگاههای خود در خصوص تعاونی و وضعیت آموزش در ایران و دیگر موضوعات محوری پنل پرداختند.