پخش ویدیو

همایش مدرسه تعاونی اقتصاد مشارکتی

همایش یک روزۀ «مدرسه تعاونی، اقتصاد مشارکتی» ۲۴ آذر ماه ۱۳۹۵ برگزار شد. در این همایش جمع قابل‌توجهی از مسئولان وزارتخانه‌های آموزش‌وپرورش و کار، تعاون و رفاه اجتماعی، آموزگاران، فعالان صنفی حوزۀ آموزش، جامعه‌شناسان و اقتصادانان حضور داشتند و به بحث و تبادل نظر دربارۀ ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مدرسه تعاونی، اهمیت گسترش این نوع مدارس و موانع قانونی و ساختاری پیش‌روی آن پرداختند.
همایش با سخنرانی‌های معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاون وزیر و رئیس سازمان مدارس غیردولتی و توسعه و مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش‌وپرورش، دبیرکل همایش «مدرسه تعاونی، اقتصاد مشارکتی» و مدیرعامل تعاونی آموزشی راه رشد، آغاز شد. معاون وزیر تعاون از تفاهم‌نامه‌ای گفت که با وزارت آموزش‌وپرورش امضا شده است و اینکه وزارت تعاون به عنوان نهاد متولی حوزۀ تعاون خود را مکلف می‌داند گام های جدی در راستای گسترش روحیه کار گروهی بردارد و با توجه به اینکه مدرسه تعاونی می‌تواند روح مشارکت و همکاری را میان نوجوانان ایجاد کند و دانش‌آموزان در این مدارس می‌آموزند با کار جمعی پایۀ اقتصاد تعاونی را تمرین کنند، در نظر دارد بخش‌هایی در کتاب‌های درسی به این مهم اختصاص دهد. معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل تعاونی‌های دانش‌آموزی و آموزشگاهی در مدارس و تشکیل هنرستان‌های تعاونی با ادارۀ هنرجویان را از جمله رویکردهای قابل‌اجرا با وزارت آموزش‌وپرورش، در تفاهم‌نامۀ مشترک، عنوان کرد. وی هدف وزارت آموزش‌وپرورش را ایجاد روحیه کار جمعی عنوان و تصریح کرد: «آموزش‌ها باید به‌گونه‌ای پیش برود که روح جمعی را در میان دانش‌آموزان ایجاد کند».
سخنران بعدی مراسم افتتاحیه مرضیه گرد، معاون وزیر و رئیس سازمان مدارس غیردولتی و توسعه و مشارکت مردمی وزارت آموزش‌وپرورش بود. او گفت: «یکی از ایده‌های ما برای به‌کارگرفتن مشارکت معلمان توسعۀ تعاونی‌ها است و معتقدیم معلمان به‌ویژه بازنشستگان و دبیران از پتانسیل بالایی برخوردارند و باید از تجارب و توانمندی‌های آن‌ها استفاده کرد. خوشبختانه با معاونت تعاون وزارت کار و اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی وارد مذاکره شدیم و در زمینۀ فرهنگ‌سازی امر تعاون در کتاب‌های درسی از طریق وزارت آموزش‌وپرورش و حوزۀ پرورشی اقدامات خوبی انجام شد». معاون وزیر آموزش‌وپرورش در ادامه از پیش‌بینی امتیازات ویژه برای معلمانی که مدرسه تعاونی تشکیل دهند خبر داد و گفت: «در حوزۀ سازمان مدارس غیردولتی برای معلمانی که به شکل تعاونی تشکیل مدرسه بدهند و مدرسه غیردولتی تأسیس کنند یا در این مدارس فعالیت کنند امتیازاتی قائل شده‌ایم». رئیس سازمان مدارس غیردولتی در پایان خاطرنشان کرد: «مدیریت مدارس به شکل تعاونی معلمان برای ما حائز اهمیت است که در سند تحول بنیادین بحثی با عنوان هیئت‌امنایی داریم که بر اساس آن هزینه‌ای از اولیا نباید گرفته شود، مگر برای فعالیت‌های مازاد و فوق‌برنامه و چنانچه تعاونی‌های مدارس شکل بگیرند می‌تواند از این قوانین پیروی کنند».
سخنران بعدی دبیرکل همایش «مدرسه تعاونی، اقتصاد مشارکتی» و مدیرعامل تعاونی آموزشی راه رشد، آناهیتا اصلاح‌پذیر بود. او با اشاره به‌ضرورت ارائۀ تعریفی جدید از بخش خصوصی و تعاون، گفت: «آموزش و تعاونی می‌توانند متحدان خوبی برای یکدیگر باشند. اقتصاد معمول و جاری در کشور ارزش‌مند است اما برای ادارۀ مدرسه نوع دیگری از اقتصاد نیاز است که بیشتر از گذشته به ارزش‌ها اهمیت دهد. زمان آن فرا رسیده است که از این بخش اعادۀ حیثیت کنیم. متأسفانه بخش خصوصی در این بخش خود را با عبارات سلبی مانند غیرانتفاعی و غیردولتی تعریف کرده است و ما با برگزاری این همایش سعی داریم تعریف تازه‌ای از خود داشته باشیم و خود را با آنچه هستیم معرفی کنیم نه آنچه نیستیم».
موضوع نخستین پنل همایش «بحث و هم‌اندیشی در خصوص زمینه‌های قانونی ایجاد مدارس تعاونی» بود که پس از ارائۀ مقاله‌ای با عنوان مدرسه تعاونی: امکان‌ها و محدودیت‌های قانونی توسط هیمن حاجی میرزایی، حسین طالب‌زاده، مدیر کل وقت آموزش‌وپرورش منطقه ۲ تهران، علیرضا ناطقی، مدیرکل دفتر تعاونی‌های خدماتی وزارت تعاون، حمدالله رستمی، مدیرکل دفتر مطالعات و رفاه اجتماعی وزارت تعاون، رسول جماعتی، سرپرست اداره کل مدارس غیر دولتی کشور، و سید مصطفی آذرکیش، مدیرکل دفتر کار و دانش وزارت آموزش‌وپرورش، مباحث خود را ارائه کردند.
در پنل دوم با موضوع «اشتغال، نیروی کار و ظرفیت‌های ساختار تعاونی»، پس از ارائۀ مقاله توسط سمیرامیس شاه‌اسماعیلی با عنوان بررسی سازوکارهای قدرت‌یابی زنان از طریق تعاونی، شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس و عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران، مهناز احمدی دستجردی، مدیرکل امور زنان و خانواده آموزش‌وپرورش، و وحیده نگین، مشاور وزیر تعاون در امور بانوان و رئیس موسسه آموزش علمی و کاربردی بهزیستی و تأمین اجتماعی سخنانی ایراد کردند.
علی دینی ترکمانی، اقتصاددان، محمد مالجو، اقتصاددان و شاهو رحمانی سخنرانان پنل سوم تحت عنوان «اقتصاد مشارکتی و مدرسه» بودند که در خصوص اقتصاد آموزش در ایران، اصل ۳۰ قانون اساسی و وظیفۀ دولت در قبال آموزش و موارد دیگر به گفت‌وگو پرداختند. در این پنل مقاله تبارشناسی اقتصاد آموزش در ایران توسط محمد بحیرایی ارائه شد.
در پنل چهارم همایش با عنوان «قدرت‌یابی و ارتقاء ظرفیت‌های جامعۀ مدنی از طریق تعاونی‌ها»، آذر تشکر- جامعه‌شناس- کاوه فرهادی- استاد دانشگاه- و حمید جاودانی-استاد دانشگاه- به بیان دیدگاه‌های خود در خصوص تعاونی و وضعیت آموزش در ایران و دیگر موضوعات محوری پنل پرداختند.

 

تعاونی، توسعه آموزشی و اشتغال پایدار

در ۳۰ بهمن ماه ۱۳۹۶، دومین همایش دبیرخانه توسعه مدرسه تعاونی با عنوان “تعاونی، توسعۀ آموزشی و اشتغال پایدار” در مجتمع فرهنگی اجتماعی شهرداری منطقه ۲۲، برگزار شد. در این همایش جمعیتی نزدیک به ۳۵۰ الی ۴۰۰ نفر از وزرارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت آموزش و پرورش، اداره کار، تعاون و رفاه اجتماعی استان تهران، اداراه آموزش و پرورش شهرستان تهران، شهرداری تهران، تعاونی‌های برتر استان تهران، سازمان‌های مربوطه و شهرستان‌های کشور حضور داشتند.
ایده مدرسه تعاونی سال گذشته از خلال برگزاری همایش مدرسه “تعاونی، اقتصاد مشارکتی”، طرح شد. استدلال اولیه و تلاش برای طرح ایده در عرصه عمومی، نقد پیامدهای مهیب خصوصی‌سازی و کالایی شدن آموزش در ایران و اندیشیدن به راهکارهای احتمالی برون‌رفت از آن، از طریق مدرسه تعاونی بود. در این راستا تلاش شد تا نه در مقابل روند واگذاری مدارس دولتی به بخش خصوصی- که جریان غیر قابل بازگشتی است- بلکه در مورد شرایط و نحوه واگذاری‌ها به طرح پیشنهاداتی در قالب ایدۀ مدرسه تعاونی پرداخته شود.
درحالی هدف از برگزاری همایش ” تعاونی، توسعۀ آموزشی و اشتغال پایدار” ؛ بررسی امکان توسعه آموزشی و تحقق عدالت آموزشی از طریق بسط مدارس تعاونی، بررسی ضرورت تمرکززدایی از نظام آموزش برای استفاده از ظرفیت‌های بومی و بررسی ظرفیت تعاونی برای تشکل‌یابی و قدرت‌افزایی زنان بود که مجموع این اهداف در دو محور “تعاونی و توسعه آموزشی و تعاونی، اشتغال پایدار و قدرت‌یابی زنان” مورد بحث و بررسی قرار گرفت. مخاطبان این همایش تعاونی‌ها، معلمان، آموزش و پرورش و استارتاپ‌ها بودند.
سخنرانان افتتاحیه این همایش، آقایان مهندس کلانتری، معاون محترم وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، آقای کوهستانی، مدیرآموزش و پرورش منطقه دوم، آقای دکتر اوالی از حوزه توانمندسازی و کارآفرینی شهرداری تهران، آقای سام دلیری معاون امور تعاون، اداره تعاون کار و رفاه اجتماعی استان تهران، خانم رضایی، معاون مدیر کل در بخش روابط کار و خانم آناهیتا اصلاح پذیر مدیرعامل تعاونی فرهنگی آموزشی راه رشد بودند.
مهندس کلانتری در سخنرانی خود با اشاره به اینکه تعاونی‌ها کار جمعی و گروهی را توسعه داده و تقویت می‌کنند، اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های انسان انجام کار جمعی و اجتماعی بودن آن است که هر چقدر کارگروهی توسعه یابد قطعاً از ظرفیت‌های جامعه بیش از پیش استفاده خواهد کرد .وی هم چنین یادآور شد: اگر تعاونی‌ها با اندیشه خیر و نیک‌اندیشی برای استفاده از توانمندی‌های اعضا حرکت کنند توفیقات بیشتری در زمینه فعالیت‌های خود به دست خواهند آورد.
مدیرعامل تعاونی فرهنگی آموزشی راه رشد در این همایش بیان داشت: مدارس غیردولتی به طور تاریخی با دموکراتیک کردن حوزه آموزش و ایجاد نوآوری در آن پا به عرصه گذاشته‌اند و اکنون وقت آن رسیده که نسبت این دست مدارس با خاستگاه آنها مورد پرسش قرار بگیرد و نقش ساختاری این مدارس بازبینی شود.
اصلاح‌پذیر از دیگر ضرورت‌های برگزاری این همایش را مساله زنان به عنوان یک دغدغه تاریخی عنوان کرد و گفت: طرح مساله زنان در چارچوب موضوع تعاون، بازگشتی به ضرورت جلب مشارکت اقتصادی و اجتماعی زنان است که پیامدهای مهمی خواهد داشت و می‌تواند در قالب موانع مشارکت و شرایط تسهیل‌کننده جلب مشارکت زنان مطرح شود.
وی ادامه داد: امکان تشکل‌یابی زنان از طریق تعاونی پیشنهاد راهی عملی برای جلب مشارکت اقتصادی و اجتماعی آنهاست. تعاونی یک تشکل حقوقی است که با دموکراتیک کردن و خودگردانی اعضا اداره می‌شود و از این جهت فرصت مناسبی برای فعالیت زنان تلقی می‌شود. اصلاح‌پذیر با بیان اینکه وضعیت تعاونی در ایران از شرایط مطلوبی برخوردار نیست، گفت: تقویت فرهنگ مشارکت و تعاون به تقویت بخش سازمانی آن یعنی تعاونی‌ها منجر خواهد شد و روح جمعی و مشارکت‌پذیری را در جامعه گسترش خواهد داد.
این همایش در پنل اول به موضوع تعاونی و توسعه آموزشی پرداخت که سؤال اساسی آن، این بود که آموزش متمرکز تا چه حد می‌تواند به نقصان‌های و ضرورت‌های محلی در جهت رفع محرومیت‌ها کمک کند؟ راهبرد مدارس تعاونی برای تقویت آموزش در جامعه محلی چیست؟ با تکیه بر این سؤالات اساسی مدعوین این پنل که آقایان مسلم خانی، مدیرکل دفتر ترویج، آموزش و تحقیقات وزارت تعاون؛ دکتر علیرضا ناطقی، مدیرکل دفتر تعاونی‌های خدماتی وزارت تعاون؛ دکتر میثم هاشم خانی، اقتصاددان و پژوهشگر اقتصاد اجتماعی؛ آقای وحید کشافی نیا، دانشجوی دکترای جامعه شناسی و خانم آزاده آشوری به ارائه مقاله خود در رابطه با نیازسنجی مدارس در ایران و بررسی مدل تعاونی تامین نیاز به ایراد سخن پرداختند.
پنل دوم این همایش با عنوان” تعاونی، اشتغال پایدار و قدرت‌یابی زنان” با ارائه مقاله‌ای توسط آقای محمد بحیرایی، دانشجوی دکترای جامعه شناسی با عنوان” تبارشناسی کار مشارکتی در ایران” آغاز شد. از آن جا که شرایط کار، زنان را عموماً به سمت کار غیر رسمی، کار ناعادلانه و کار مزدبگیر سوق داده است که تاثیر چندانی در روند ورود آنان به میدان مشارکت نداشته است با توجه به اینکه توسعه پایدار در گرو ورود گروه‌های حاشیه‌ای و از آن جمله جمعیت بزرگ زنان به میدان‌های مشارکت و به طور خاص مشارکت اقتصادی و اجتماعی است سعی شد به این پرسش ها پاسخ داده شود که چگونه می توان بر موانع مشارکت اقتصادی و اشتغال زنان غلبه کرد؟ اشتغال زنان چگونه می‌تواند به توان افزایی آنان منجر شود؟ آیا تعاونی می‌تواند زمینه عادلانه‌تری برای اشتغال زنان فراهم آورد؟ اشتغال پایدار چگونه از طریق تعاونی متحقق خواهد شد؟ مدعوین این پنل آقای دکتر سید حسن حسینی، جامعه شناس و استاد دانشگاه تهران؛ خانم دکتر حمیده دباغ جامعه شناس، خانم دکتر سمیرامیس شاه اسماعیلی، جامعه شناس و خانم دکتر بنفشه فراهانی بودند که به ایراد سخنرانی‌های خود در رابطه با این حوزه پرداختند. در خاتمه این همایش بیانیه همایش ذکر شد.

پخش ویدیو